Bồ Tát Hạnh – Hạnh tu của Bồ Tát

[Kts Hoàng Trà]

Bồ Tát Hạnh – Hạnh tu của Bồ Tát​

Bồ-tát hạnh: vượt quá hạnh ma mà hiện hàng phục các ma.

Bồ-tát hạnh, cầu nhất thiết trí mà không cầu phi thời.

Bồ-tát hạnh: quán các pháp không sanh mà không vào chánh vị.

Bồ-tát hạnh: quán thập nhị nhân duyên mà không tham nhập các tà kiến.

Bồ-tát hạnh: chinh phục tất cả chúng sinh mà không luyến ái.

Bồ-tát hạnh: ưa vui với hạnh viễn ly mà không có ý tưởng diệt hết tướng thân tâm.

Bồ-tát hạnh: sinh hoạt trong tam giới mà không tổn hoại pháp tánh.

Bồ-tát hạnh: không chấp ở việc làm phước đức mà vẫn trồng các cội phước đức.

Bồ-tát hạnh: thấy tất cả vô tướng mà vẫn cứu độ chúng sinh.

Bồ-tát hạnh: biết vạn pháp vô tác mà vẫn hiện thọ thân.

Bồ-tát hạnh: việc làm vô khởi mà khởi các hạnh lành.

Bồ- tát hạnh: thực hành lục độ ba la mật mà phổ biến khắp đủ tâm và tâm sở pháp của chúng sinh.

Bồ-tát hạnh: thực hành tứ vô lượng tâm mà không tham đắm sanh cõi Phạm thế.

Bồ-tát hạnh: thực hành thiền định, giải thoát tam muội mà không đắm nhiễm vị thiền.

Bồ-tát hạnh: thực hành tứ niệm xứ mà không vĩnh viễn xa lìa thân, thọ, tâm, pháp.

Bồ-tát hạnh: thực hành tứ chánh cần mà không rời bỏ sự tinh tấn của thân tâm.

Bồ-tát hạnh: thực hành tứ như ý túc mà được tự tại thần thông.

Bồ-tát hạnh: thực hành ngũ căn mà phân biệt các căn lợi độn của chúng sinh.

Bồ-tát hạnh: thực hành ngũ lực mà ưa cầu thập lực.

Bồ-tát hạnh: thực hành thất giác chi mà phân biệt trí tuệ Phật.

Bồ-tát hạnh: thực hành bát chánh đạo mà ưa thực hành vô lượng Phật đạo.

Bồ-tát hạnh: thực hành pháp chỉ quán trợ đạo mà không bị rơi vào tịch diệt hoàn toàn.

Bồ-tát hạnh: biết rõ các pháp không sanh, không diệt mà vẫn dùng tướng hảo trang nghiêm thân.

Bồ-tát hạnh: hiện oai nghi Thanh văn, Duyên giác mà không rời pháp Phật.

Bồ-tát hạnh: tùy thuận thật tướng mà vẫn tùy thuận chỗ hiện thân cần thiết.

Bồ-tát hạnh: quán đất nước chư Phật vắng lặng như hư không mà hiện cảnh trí thanh tịnh của cõi Phật.

Bồ-tát hạnh: được thành Phật đạo, chuyển pháp luân, nhập Niết bàn mà không rời bỏ đạo Bồ-tát​

 

[Đạo và Đời]

Muốn thực hành đầy đủ hạnh Bồ-tát​

Các Ngài thị hiện vào nơi sinh tử, sống chung đụng với say đắm sắc dục mà không hề bị nhiễm ô.

Hóa độ mọi loài chúng sinh mà không hề bị dính mắc, không biến tình thương rộng lớn thành từ bi ái kiến.

Biết vạn pháp là Không, thế gian giả tạm mà các Ngài vẫn trồng các cội lành công đức.

Biết thân là vô ngã, vô thường, vô tướng, các Ngài vẫn cứu độ tất cả chúng sinh không bỏ sót một ai.

Vẫn biết thế gian vũ trụ là do duyên sinh phát khởi chớ không do ai tác tạo mà các Ngài vẫn thị hiện làm các hạnh lành.

Biết đời là vô khởi, tức là vô sanh mà lúc nào các Ngài cũng khởi sanh làm các việc lành.

Tuy biết tu hành là Vô cầu Vô chứng đắc, các Ngài vẫn dìu dắt chúng sinh đến chỗ giải thoát giác ngộ để cùng hưởng hương vị tịch diệt an lạc của Niết bàn.

Bồ-tát vì chúng sinh mà tu theo pháp Thập nhị nhân duyên, thực hành Lục độ Ba-la-mật hay quán chiếu 37 phẩm trợ đạo mà tâm không hề dính mắc các pháp sinh diệt của thế gian.

Các Ngài dựa theo các pháp tu để dìu dắt chúng sinh đến bờ giải thoát vì tất cả các pháp chỉ là phương tiện

Tuy Bồ-tát đã thấu rõ Bản Thể bất sanh bất diệt là Chân tâm, là Phật tánh thanh tịnh bên trong tức là Không, nhưng Không và Sắc không thể rời nhau. Vì thế khi thị hiện mang thân ngũ uẩn tức là Sắc thì các Ngài vẫn đeo chuỗi ngọc, tràng hoa, y phục lộng lẫy mà trang nghiêm cho tướng hảo của mình để chúng sinh kính mến mà quy theo còn các Ngài không hề đắm say những thứ sinh diệt kia.

Tuy hiện thân là Thanh văn, Duyên giác nhưng không quên nhắc nhở chúng sinh mục đích tối hậu vẫn là viên thành Bồ-tát đạo.

Đó là tuy đã thành Phật nhưng vẫn vì chúng sinh mà thị hiện độ sanh cứu khổ. Cũng như Đức Quán Thế Âm Bồ-tát vốn là một vị Cổ Phật danh hiệu là Chánh Pháp Minh Như Lai đã thị hiện làm thị giả cho Phật A Di Đà với danh hiệu đại từ đại bi và ứng hiện rất nhiều thân để cứu khổ cứu nạn cho tất cả mọi loài chúng sinh trong cõi Ta bà nầy.

Bồ-tát vào đời độ sinh cũng vì lợi ích cho chúng sinh. Họ thị hiện làm người ác, làm người xấu để khai thị, giúp đở chúng sinh bỏ ác phục thiện.

Ở đây Bồ-tát khi thực hành các hạnh nguyện thì các Ngài thị hiện tham-sân-si để làm Phật sự bởi vì

- Tham để cảnh tỉnh chúng sinh phát tâm bố thí,

- Sân để giúp chúng sinh phát huy tâm nhẫn nhục và

- Si để dẫn dắt chúng sinh tịnh tâm bằng cách niệm Phật hay tham thiền.

Các Ngài giả bộ làm việc ác để chúng sinh thấy đây là tội lỗi mà xa lánh. Cũng như cha mẹ la rầy con cái là muốn chúng chăm lo học hành.

Vì thế đối với Bồ-tát thì họ không chấp phương tiện mà chỉ quan tâm đến cứu cánh. Do đó nếu thị hiện tham-sân-si để cảnh tỉnh người mà tâm hằng thanh tịnh thì đó là Bồ-tát. Ngược lại tâm còn tham-sân-si thì vẫn là phàm phu.

Bồ-tát thì lúc nào cũng lấy từ bi và trí tuệ làm gốc. Bởi vì từ bi là tình thương không phân biệt thân sơ và chính là tình thương chân thật bình đẳng, nhưng từ bi mà không có trí tuệ thì từ bi dễ bị tình cảm chi phối, thiếu sáng suốt và yếu đuối. Còn trí tuệ mà thiếu từ bi thì thành trí tuệ khô tức là sự khôn ngoan mánh lới chỉ làm lợi ích cho riêng mình, phát triển tánh tham tật đố và tăng trưởng bản ngã mà thôi. Vì thế Bồ-tát luôn luôn lấy Bi-Trí viên thông mà hành đạo.

Vào đời nhập thế để cứu giúp chúng sinh mà trí tuệ hằng sáng. Tuy đã chứng đắc quả Niết bàn thanh tịnh nhưng không an hưởng cho riêng mình mà tự nguyện nhập thế độ sanh cứu vớt chúng sinh còn trầm luân trong biển sinh tử luân hồi.

Vì hạnh Bồ- tát rộng lớn như thế mà Địa Tạng Vương Bồ-tát đã phát lời thệ nguyện rằng:”Ngày nào còn chúng sinh bị đọa vào tam ác đạo thì Ngài chưa thành Phật. Khi độ hết chúng sinh thì Ngài mới thành Chánh giác​